Πτυάριο (φτυαράκι)

Παραχώρηση φωτογραφίας

Αριθμός αντικειμένου

Μ 2539

Είδος

Τελετουργικό αντικείμενο

Εποχή

Ρωμαϊκή εποχή

Χρονολόγηση

1ος-2ος αι. μ.Χ.

Διαστάσεις

Ύψος: 0,052 μ.
Μήκος: 0,27 μ.

Υλικό

Χαλκός

Θέση

Μουσείο ανασκαφής, προθήκη 21, αρ. 5

Περιγραφή
Βιβλιογραφία

Βρέθηκε το 1997 στην ανασκαφή του οικοπέδου Μακρυγιάννη

, στο πηγάδι Μ 46

Απαρτίζεται από έναν ορθογώνιο δίσκο και μία οριζόντια λαβή. Ο δίσκος είναι ανοιχτός στη μία πλευρά ενώ στις υπόλοιπες έχει υπερυψωμένα τοιχώματα, τα πλαϊνά μεγαλύτερα και με δαντελωτές απολήξεις. Η λαβή έχει τη μορφή κίονα με οριζόντιους δακτυλίους. Στο σημείο ένωσης με τον δίσκο σχηματίζεται κιονόκρανο κορινθιακού ρυθμού

, ενώ το άλλο άκρο απολήγει σε μορφή καθιστού ταύρου.

Τα φτυαράκια αυτού του είδους ήταν τελετουργικά. Προορίζονταν για την καύση θυμιάματος ή τον καθαρισμό των βωμών από τις στάχτες και συνδέονταν ιδιαίτερα με τη λατρεία θεοτήτων ανατολικής προέλευσης. Το συγκεκριμένο θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί σε τελετουργίες προς τιμή του Σάραπη

ή του Όσιρη

, ιδιαίτερα στην εξομοίωσή του με τον Διόνυσο

Το σκεύος είναι ένα από τα πολλά αντικείμενα της ανασκαφής του οικοπέδου Μακρυγιάννη που απεικονίζουν ή συνδέονται με ανατολικές θεότητες, οι οποίες υπόσχονταν ευημερία, λύτρωση και μεταθανάτια ζωή. Πρόκειται για λατρείες που γνώρισαν μεγάλη απήχηση σε όλα τα κοινωνικά στρώματα κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Εξαπλώθηκαν σε ολόκληρο τον μεσογειακό κόσμο και παρέμειναν ζωντανές έως και την ύστερη αρχαιότητα.